مسائل حقوقی اجرائیه

مسأله :  دختر باکره برای ازدواج باید از پدر یا جدّ پدری اجازه بگیرد و عقد ازدواج دائم یا موقّت بدون اجازه پدر یا جدّ پدری دختر باکره، بنابر احتیاط واجب باطل است. مسأله:باکره به دختری گفته میشود که قبلاً ازدواج صحیح و شرعی نکرده باشد، خواه عضو بکارت موجود باشد یا نَه. مسأله: دختری که بکارتش را در اثر حادثه یا ورزش از دست داده است، باکره محسوب میشود و برای ازدواج باید از پدر یا جدّ پدری اش اجازه بگیرد. مسأله: دختری که از راه نامشروع مثل زنا یا تجاوز بکارتش را از دست داده است، باکره محسوب میشود و برای ازدواج باید از پدر یا جدّ پدری اش اجازه بگیرد. مسأله: زنان زناکار، برای ازدواج باید از پدر یا جدّ پدریشان اجازه بگیرند. مسأله: دختر باکره ای که درآمدی دارد و مستقل است، برای ازدواج باید از پدر یا جد پدری اش اجازه بگیرد. مسأله: در ازدواج موقّت، اگر دختر باکره بخواهد شرط کند که نزدیکی صورت نگیرد، باز هم اجاز ه پدر یا جدّ پدری دختر باکره لازم است. مسأله: اگر مرد، مقلّد مرجع تقلیدی باشد که معتقد است ازدواج دختر باکره بدون اجاز ه پدر و جدّ پدری اش جایز است ولی دختر مقلّد کسی است که معتقد است ازدواج دختر باکره بدون اجازه پدر یا جدّ پدری اش جایز نیست، دختر باکره نمیتواند بدون اجازه پدر یا جدّ پدری اش ازدواج کند. مسأله : ملاک حرف کسی است که رضایت دارد و اجازه می دهد. مثلاً اگر پدر دختر باکره با ازدواج مخالف است [...]

مسأله : رضایت زن و مرد به ازدواج شرط است و ازدواج اجباری بدون رضایت قلبی زن یا مرد، باطل است. مسأله : اگر زن به هنگام عقد ازدواج راضی نباشد و پس از آن هم هرگز راضی نشود، عقد ازدواج باطل است و نیاز به طلاق هم ندارد و زن میتواند با رعایت عدّه، با شخص دیگری ازدواج کند. مسأله : اگر زن و مرد یا یکی از آن دو را مجبور به ازدواج نمایند ولی بعد از خواندن صیغه عقد ازدواج راضی شوند و اجازه دهند، احتیاط واجب آن است که صیغه عقد ازدواج را از نو بخوانند. مسأله:  پدر و مادر حق ندارند برای ازدواج دختر یا پسر خود نذر کنند یا محدودیّتی قائل شوند، مثلاً نذر کنند که دخترانشان را فقط به سادات بدهند. حتّی اگر  خود دختران هم نذر کنند و سبب بروز مشکلاتی شوند، نذرشان اعتباری ندارد. مسأله: دختر و پسر مجبور نیستند با کسی که والدینشان پسند کردهاند ولی مورد پسند خودشان نیست ازدواج کنند، ولی در احترام والدین خود کوتاهی نکنند. مسأله: ازدواج اجباری دختران بدون رضایت آنها جایز نیست و عواقب ناگواری دارد و سزاوار است پدران و مادران احکام شرع را دربار ه فرزندانشان رعایت کنند تا آنها خوشبخت شوند. مسأله: زن و مرد باید از روی اختیار به ازدواج راضی باشند، ولی ا گر یکی از آن دو ظاهراً با کراهت اجازه میدهد امّا میدانیم قلباً راضی است، عقد ازدواج صحیح است. مسأله: اگر صیغه عقد ازدواج زن و مردی را بدون اجازه آنها بخوانند و بعداً آنها راضی[...]

برای صحّت عقد ازدواج، شرایط زیر باید رعایت شود: 1- رضایت زن و مرد به ازدواج. 2- اجاز ه پدر یا جدّ پدری دختر باکره. 3- تعیین مهریّه و مدّت در عقد ازدواج موقّت. 4- خواندن صیغه عقد ازدواج دائم یا موقّت با رعایت شرایط آن.

ماده 21 قانون حمایت خانواده نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران در جهت محوریت و استواری روابط خانوادگی، نکاح دائم را که مبنای تشکیل خانواده است مورد حمایت قرار می‌دهد. نکاح موقت نیز تابع موازین شرعی و مقررات قانون مدنی است و ثبت آن در موارد زیر الزامی است: 1- باردارشدن زوجه 2- توافق طرفین 3- شرط ضمن عقد

1- تعهد: تصمیم واقعی برای متعهد شدن به طرف مقابل عشق واقعی را تعریف می کند. زندگی دارای پستی و بلندی های بسیاری است و آن چه که مهم است تعهد افراد به یکدیگر در این دوران است و عشق را پایدار و همیشگی می کند. 2- داشتن سلامت جسمی و روانی: هر فردی قبل از ازدواج باید از سلامت نسبی جسمی و روانی برخوردار باشد و به رشد نسبی عقلی و احساسی رسیده باشد. بر اساس این معیار باید به بیماری هایی مانند وسواس شدید، افسردگی شدید، عصبانیت های بیمار گونه، هر گونه اعتیاد و مصرف دارو  و روان رنجوری های مزمن و نا توان ساز و روان پریشی های شدت افزا و همچنین هر نوع اختلال شخصیت از قبیل رفتارهای ضد اجتماعی، پارانوئید و...  در فرد توجه خاصی داشت. علاوه بر این، بیماری جسمی و مزمن و نا توان ساز و یا بیماری های ژنتیکی که فرزندان را دچار معلولیت می سازد و همچنین بیماری های جسمی مانند تالاسمی مینور، دیابت و... باید در نظر گرفته شود. 3- مسئولیت پذیری: یکی از ویژگی های هر فرد موفق، مسئولیت پذیری اوست و از آن جایی که ازدواج یک نوع مسئولیت پذیری بزرگ است غیر فعال بودن و تنبلی در انجام وظایف می تواند بسیار شرایط دشواری را ایجاد نماید. به همین دلیل مسئولیت پذیری افراد یکی از معیارهای مهم ازدواج موفق می‌باشد. 4- استقلال: استقلال فکری، عاطفی و عملی برای تشکیل خانواده مهم و ضروری است. فرد بعد از ازدواج باید توانایی زندگی بدون حضور والدین را داشته باشد و[...]

ازدواج اهداف و انگیزه هاى مختلفى دارد و نیازها و اهداف بسیارى را تإمین مى کند. مهمترین اهدافى که در ازدواج دنبال مى شود, عبارت اند از: 1ـ رسیدن به سکون و آرامش ازدواج, نقش مهمى در ایجاد سکون و آرامش درونى دارد، زیرا ازدواج نوعى نیاز فطرى است. به همین جهت افراد مجرد آرامش کامل روحى و روانى ندارند و در آنها همیشه یک نوع کشمکش درونى وجود دارد. ولى ازدواج نیازهاى عاطفى افراد را برآورده مى کند و کشمکش درونى را از بین برده و میل و انگیزه زندگى را در آنها قوى مى نماید. زیرا فردى که ازدواج کرده مى داند که کسى او را از صمیم دل دوست دارد و منتظر و نیازمند او مى باشد. این احساس, تلاش و کوشش او را در زندگى چند برابر مى کند و زمانى که بعد از تلاش و کوشش و خستگى به هم مى رسند و با روى خوش با یکدیگر برخورد مى کنند. خستگى ها از یاد مى روند و جاى خود را به سکون و آرامش مى دهند. 2ـ شکوفایى عواطف و احساسات یکى دیگر از ثمره هاى پر بار ازدواج، شکوفایى عواطف مى باشد. در سایه این پیمان مقدس و ملکوتى،عواطف پاکى که در وجود زن و مرد نهفته است، شکفته مى شود و شکوفه باز مى کند. در سایه شکوفایى این عواطف پاک است که مشکلات زندگى یک به یک آسان مى گردند و افراد مسائل زندگى را تحمل مى کنند و به همدیگر ایثار و محبت مى کنند و اگر قصورى هم داشته[...]

1- ایمان به خدا و دینداری: زوجین بايد پايبند به ارزش‌های الهی و دينی باشند و به وعده‌ها و تعهدات خويش نسبت به همدیگر عمل نمايند. مردی در نامه‌ای از اما​م باقر(ع) سوال کرد جوانی به خواستگاری دخترم آمده است، نظر شما چيست؟ امام در پاسخ به او نوشت: جوانی که به خواستگاری دخترت آمده، اگر اخلاق و ايمان او مورد رضايت است بهاو زن بده. امام صادق(ع) فرمود: اگر مردی با زنی برای جمال يا مالش ازدواج کند به همین امر واگذار می‌شود ولی اگر برای دينداری بودن با او ازدواج کند خدا مال و جمال را نيز نصيبش می‌گرداند. (وسائل الشيعه، ج14) نکته: دينداری افراد فقط به انجام واجبات مثل نماز و روزه و... نيست چرا که به اينها عادت می‌کنند، بلکه دينداري را به وسيله امانتداری و وفای به عهد و اجتناب از مال حرام و درستکاری و تقيد به امر به معروف و نهی از منکر و رعايت حقوق ديگران و اجتناب از ظلم و تعدی، می‌توان تشخيص داد. راه تشخيص دينداری افراد، معاشرت و معامله با آنهاست، چون انسان با نزديک شدن به آنها و معاشرت با آنها احيانا پايبند بودن در معاملاتی که صورت می‌گيرد و تقيد افراد را به مسائل دینی متوجه خواهد شد. 2- اخلاق خوب: اخلاق نيک، يکی از معيارهای اساسی ازدواج است که بايد در انتخاب همسر ايده‌آل مورد توجه قرار گيرد و اخلاق نيک از برجسته‌ترين و برترين صفاتی است که همسر آينده بايد به آن مزين باشد، به طوری که امام جعفرصادق(ع) فرمود: با زن خوش اخلاق و دارای اخلاق نيکو[...]

وَأَنْكِحُوا الْأَيَامَىٰ مِنْكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ ۚ إِنْ يَكُونُوا فُقَرَاءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ ۗ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ (سوره نور آیه 32) مردان و زنان بی‌همسر خود را همسر دهید، همچنین غلامان و کنیزان صالح و درستکارتان را؛ اگر فقیر و تنگدست باشند، خداوند از فضل خود آنان را بی‌نیاز می‌سازد؛ خداوند گشایش‌دهنده و آگاه است! (آیت اله مکارم شیرازی) نکته ها 1- «ايامى» جمع «أيم»، بر وزن «قَيّم»، يعنى كسى كه همسر ندارد، خواه مرد باشد يا زن، باكره باشد يا بيوه. بهترين واسطه‌گرى‌ها، شفاعت و واسطه‌گرى در امر ازدواج است. چنانكه در روايت آمده است: كسى كه ديگرى را داماد يا عروس كند، در سايه‌ى عرش خداست. 2- پدر و مادرى كه با داشتن امكانات، فرزندشان را همسر نمى‌دهند، اگر فرزند مرتكب گناه شود، والدين در گناه او شريك هستند. 3- اسلام ازدواج را امرى مقدس مى‌داند، بر خلاف مسيحيت كه مجرد بودن را ارزش مى‌داند و لذا پاپ و روحانيون مسيحى نبايد ازدواج كنند و جواز ازدواج براى مسيحيان بخاطر جلوگيرى از فساد بيشتر و به اصطلاح دفع افسد به فاسد است.

قصد و رضای طرفین: قصد طرفین، یعنی زوجین قصد انجام عقد را داشته باشند. خواب، مستی و بی هوشی، این قصد را زایل می کند. داشتن قصد، شرط صحت عقد می باشد، بدین معنی که نبود آن، موجب بطلان عقد است. اهلیت طرفین: اهلیت به معنی عاقل ( دیوانه یا مجنون نبودن طرفین)، بالغ ( به سن بلوغ رسیدن) و رشید بودن طرفین است. بر اساس ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی، عقد نکاح دختر، قبل از رسیدن به سن ۱۳ سال تمام شمسی و پسر، قبل از رسیدن به سن ۱۵ سال تمام شمسی، با اجازه ولی و داشتن حکم دادگاه انجام می شود و برای ازدواج دختران در صورت بکارت در بالاتر از سن مذکور، نیز اجازه ازدواج از سوی پدر یا جد پدری، الزامی می باشد. موانع ازدواج: مواردی، مانند قرابت به معنای محرمیت نسبی و سببی، شوهر داشتن زن، عده زن در مورد طلاق، وفات و انقضای مدت عقد موقت که طول مدت عده، برای هر یک در قانون تعیین شده است، طلاق مرتبه سوم و نهم، غیر مسلمان بودن، بدین معنی که ازدواج دائم مرد یا زن مسلمان با غیر مسلمان جایز نیست، داشتن چهار همسر دائمی برای مرد که شرعا و قانونا، از موانع ازدواج محسوب می شوند. اجرت المثل: طبق تبصره ماده ۳۳۶ قانون مدنی: « چنانچه، زوجه کارهایی را که شرعا به عهده وی نبوده و عرفا برای آن کار، اجرت المثل تعلق می گیرد، به دستور زوج و با عدم قصد تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه نیز ثابت شود، دادگاه اجرت المثل کارهای انجام[...]

به واسطه عقدازدواج، زن و مرد به هم حلال میشوند و آن بر دوقسم است: موقت و دائم. در ازدواج موقّت، مدّت عقد ازدواج توسط زن و مرد تعیین میشود.مثلا زن را به مدّت یک ساعت یا یک روز یا یک ماه یا یک سال یا بیشتر عقد میکنند و بعد از تمام شدن مدت یا بخشیده شدن مدت باقیمانده از طرف شوهر، ازیکدیگر جدا میشوند و نیازی به خوانده شدن صیغه طالق ندارد.به ازدواج موقّت، متعه و صیغه نیز میگویند. در ازدواج دائم، مدّت عقد ازدواج تعیین نمیشود، بلکه مدت آن همیشگی است و زن و مرد از طریق خوانده شدن صیغه طلاق بارعایت شرایط آن، میتوانند از یکدیگر جدا شوند. ازدواج دائم و موقّت در بسیاری از احکام و مسائل مشترک هستند، اما در موارد زیر با یکدیگر تفاوت دارند: در ازدواج موقّت، مدّت عقد ازدواج باید تعیین شود و عقد ازدواج موقّت بدون تعیین مدّت، باطل است. امّا در ازدواج دائم، مدّت عقد ازدواج تعیین نمیشود بلکه مدّت آن همیشگی است. در ازدواج موقّت، مهریّه باید تعیین شود و عقد ازدواج موقّت بدون تعیین مهریّه، باطل است. امّا عقد ازدواج دائم بدون تعیین مهریّه صحیح است و اگر مرد با زن نزدیکی کند، به زن مهرالمثل تعلّق میگیرد. در ازدواج دائم، زن حقّ نفقه دارد. امّا در ازدواج موقّت، زن حقّ نفقه ندارد هر چند باردار شود. امّا اگر باردار شود، تمام هزینه هایی که به واسطه جنین بر مادر تحمیل میشود، به عهده شوهر است. در ازدواج دائم، زن حق ندارد شرط کند که نزدیکی صورت[...]