وسواس ها معمولا هیچ دلیل ریشه ای ندارند و نمی توان دلیل ثابت و مشخصی را برای آنها بیان کرد. اما به احتمال زیاد وسواس ها به دلیل ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی هستند. از مهم ترین دلایل و علت های وسواس فکری می توان به موارد زیر اشاره کرد.
1- ژنتیک
طبق مطالعات انجام شده، حدود 45 تا 65 درصد از علل وسواس فکری- عملی را می توان به عوامل ژنتیکی نسبت داد. اگر در خانواده خود افرادی را دارید که از وسواس رنج می برند، مانند پدر، مادر و یا خواهر و برادر، احتمال اینکه شما نیز دچار این مشکل شوید، وجود دارد.
2- آسیب های گذشته
تجربه آسیب هایی در دوران کودکی و یا به طور کلی تر در گذشته فرد می تواند باعث ایجاد وسواس در او شود. سوء استفاده جنسی، خیانت، شکست عشقی و یا تجربه های تلخ در گذشته و … یک عامل مهم برای وسواس به شمار می روند. علاوه بر این، اغلب افرادی که مبتلا به وسواس فکری هستند، از اختلال استرس پس از سانحه نیز رنج می برند.
3- نحوه تربیت
بین داشتن والدینی که بیش از اندازه محافظه کار هستند، شخصیت محافظت کننده بیش از حد دارند، و ایجاد وسواس رابطه مستقیمی وجود دارد. والدینی که دائم مضطرب هستند و یا ترس از آسیب رسیدن به فرزند خود را دارند، باعث می شوند فرزندانشان انسان های به شدت وسواسی شوند. محیط خانواده و نحوه تربیت فرزندان تاثیر بسزایی در ایجاد وسواس دارد. مثلا اگر شما در خانواده ای تربیت شده باشید که دائم نسبت به تمیزی لباس ها و وسایل شما حساس بوده اند و شما مجبور بودید دائم به حمام بروید حتی وقتی تمیز بودید، احتمال ابتلا شما به وسواس آلودگی به شدت بالا است.
4- استرس
طبق تحقیقات مشاوران و کارشناسان روانشناسی، رویدادهای استرس زا در زندگی، به ویژه در دوران کودکی، نقش بسزایی در ایجاد وسواس دارند.
5- ناهنجاری های مغزی
مطالعات انجام شده برروی مغز افرادی که از وسواس رنج می برند، نشان داده است که این افراد بیش فعالی را در مناطقی از مغز که در کنترل تکانه، تنظیم هیجانی و تصمیم گیری دخالت دارند، همراه دارند.
6- سایر شرایط
تحقیقات نشان داده است که حدود 69 درصد از افراد مبتلا به وسواس، از یک یا چند بیماری دیگر نیز رنج میبرند. برخی از مهم ترین این بیماری ها عبارتند از: اختلال اضطراب فراگیر، اختلال افسردگی اساسی و یا اختلالات تیک مانند سندروم تورت.