مبایعه نامه املاک و قوانین آن

در حال حاضر ، فروش املاک ، از طریق تنظیم سندی ، تحت عنوان مبایعه نامه ، انجام می گیرد که معمولا ، در دفاتر املاک ، میان طرفین منعقد می شود و به موجب آن ، ملکی ، به شخص دیگری ، فروخته می شود . نظر به اهمیت معاملات ملکی و مبلغ نسبتا زیادی که برای خرید و فروش املاک ، هزینه می شود ، آشنایی با مبایعه نامه املاک و قوانین مربوط به آن ، امری ضروری است ؛ چرا که هر یک از طرفین ، می توانند در مبایعه نامه املاک ، شرایط مد نظر خود را ، تعیین نموده ، به نحوی که از اختلافات بعدی ، پیشگیری شود .

تفاوت مبایعه نامه و قولنامه ، آن است که در قولنامه ، صرفا طرفین ، با همدیگر قول و قرار می گذارند که در شرایط خاصی ، با هم عقد بیع منعقد نمایند ؛ در صورتی که هنوز عقد بیع ، میان آنها بسته نشده است . در حالی که بیع نامه یا مبایعه نامه ، همان عقد بیع است که به موجب آن ، مالی به دیگری فروخته شده و در ازای پرداخت بها ، به ملکیت وی در می آید .

یکی از مهم ترین قوانین مبایعه نامه املاک ، آن است که طرفین قرارداد ، به صورت دقیق ، در قرارداد ، تعیین شوند و موقع تنظیم مبایعه نامه املاک در بنگاه املاک ، حتما هویت خریدار یا فروشنده ، احراز گردد تا از مشکلات حقوقی همچون کلاهبرداری ، فروش مال غیر و مواردی از این قبیل ، جلوگیری شود .

یکی دیگر از قوانین مبایعه نامه املاک ، تعیین دقیق مشخصات ملکی است که قرار است خریداری شود . به این معنا که تمام جزئیات مربوط به املاک ، اعم از مشخصات ملک ، امکانات آن ، وام دار بودن یا نبودن و کلیه موارد پر اهمیت ، حین سند مبایعه نامه ، درج شود . به این دلیل که گاهی به علت مشخص شدن وجود عیب و نقص در ملک ، ممکن است خریدار ، حق فسخ قرارداد را داشته باشد .

از دیگر قوانین مبایعه نامه املاک ، تعیین کردن بها یا عوض قرارداد می باشد که باید در تنظیم مبایعه نامه املاک ، به آن توجه داشت . در صورتی که از پرداخت های غیر نقدی ، همچون چک برای پرداخت عوض معامله استفاده می شود ، می بایست مشخصات چک به صورت دقیق ، ذکر شود . همچنین ، لازم است که شرایط مربوط به تحویل ملک نیز به صورت روشن ، در مبایعه نامه درج گردد .

از دیگر قوانین مربوط به تنظیم مبایعه نامه املاک ، آن است که مبایعه نامه ، نوعی عقد لازم است ؛ به این معنا که طرفین ، صرفا در صورتی می توانند از عمل کردن به آن خودداری کنند که یکی از شرایط فسخ قرارداد وجود داشته باشد یا اینکه هر دوی طرفین ، بر فسخ قرارداد ، رضایت داشته باشند .

البته ، در صورتی که فروشنده ، تعهدات خود را در خصوص تنظیم سند رسمی و انتقال مالکیت به خریدار انجام نداد ، می توان در دادگاه ، به استناد مبایعه نامه ، دعوای الزام به تنظیم سند رسمی را اقامه نمود . در صورتی هم که خریدار ، وجه تعیین شده در مبایعه نامه را پرداخت نکند ، می توان ضمانت اجرایی تعیین نمود که بر اساس آن ، ملزم باشد به ازای هر روز تاخیر در پرداخت ، مبلغی را به عنوان جریمه ، پرداخت کند که به آن وجه التزام گفته می شود و یا اینکه فروشنده در دادگاه ، دعوای مطالبه ثمن قرارداد را اقامه کند .

یکی از قوانین مهم دیگر در خصوص مبایعه نامه املاک ، آن است که پس از مراجعه به دفترخانه و دادن وکالت فروش ملک به خریدار ، در صورت عدم تنظیم مبایعه نامه ملک ، هنوز هم خریدار ، مالک قطعی ملک مورد نظر محسوب نمی شود . یعنی ، تا قبل از اینکه سند رسمی تنظیم شده باشد ، سند ملکی ، به صورت رسمی بنام خریدار در نیامده و می بایست از طریق دفاتر اسناد رسمی ، سند رسمی برای ملک اخذ کرد . پس در این صورت ، مبایعه نامه املاک ، صرفا یک سند عادی است ؛ هرچند به استناد آن ، می توان دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی داد .

به یاد داشته باشید که در تنظیم نمونه مبایعه نامه ملک ، طرفین ، می توانند هرگونه شرایط دیگری را که می خواهند ، ذیل نمونه مبایعه نامه املاک ، درج نموده و به آن ، پایبند شوند ؛ البته به این شرط که موارد ذکر شده ، با قانون ، مغایرت نداشته باشد .