مسائل حقوقی اجرائیه

بر اساس قانون مدنی، زن مکلف است تا در مقابل شوهر، از وی تمکین نماید. البته، به علت ارتباط تمکین با نفقه، در قبال تمکین از شوهر، زن، استحقاق دریافت نفقه را داشته و بنابراین، پرداخت نفقه، از تکالیف مرد است. تمکین، به دو صورت عام و خاص، می باشد. تمکین عام از شوهر، به معنای آن است که زن، باید در امور کلی زندگی خانوادگی، از شوهر خود، تبعیت نموده و تمکین خاص نیز، ناظر بر روابط زناشویی میان زوجین است. با تعریف ارائه شده از تمکین عام و خاص، یکی از مهم ترین مصادیق تمکین زن از شوهر را می توان تحت عنوان لزوم سکونت زن، در محل اقامت زوج دانست. بر این اساس، اصولا زن باید در همان منزلی که شوهر تدارک دیده است، سکونت کند و بدون اجازه و رضایت وی، یا بدون عذر موجه، اقدام به ترک منزل، ننماید. درغیر این صورت با حکم قانونی خروج زوجه بدون اجازه شوهر و حکم فرار زن شوهردار​ در قانون، مواجه خواهد شد. اما در مواردی زنان، اقدام به ترک منزل همسر خود می نمایند. در مواردی که زن، بدون توجه به وظیفه قانونی خود و بدون اینکه یکی از موارد موجه عدم تمکین زن وجود داشته باشد، اقدام به ترک منزل و سکونت در محلی غیر از محل اقامت شوهرش کند، می توان از ترک منزل توسط زن سخن گفت. در قانون، حکم قانونی خروج زوجه بدون اجازه شوهر، بیان شده است. حکم فرار زن شوهردار، شامل مواردی نظیر عدم تعلق نفقه به او می باشد. - پیامدهای ترک منزل توسط زوجه چیست در قسمت [...]

براساس ماده 1085 قانون مدنی : " زن می تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود . " بنابراین به بیان ساده تر حق حبس به این معناست که زن می تواند بعد از جاری شدن صیغه عقد نکاح در صورتی که مهریه او عند المطالبه ( حال ) باشد ، مهریه خود را مطالبه کرده و انجام وظایف زناشویی و تمکین خاص و عام را موکول به بعد از پرداخت کامل مهریه توسط شوهر نماید . اما تمکین عام و خاص به چه معناست ؟ تمکین عام در اصطلاح حقوقی به معنای زندگی در محل سکونتی که شوهر برای زن تدارک دیده و مواردی از این دست می شود اما تمکین خاص به طور مشخص به وظایف زناشویی اشاره دارد . بنا بر رای وحدت رویه شماره 718 در صورتی که زن بدون برقراری رابطه جنسی از شوهرش تمکین عام کند  دیگر نمی تواند از حق حبس استفاده نماید بنابراین منظور ماده 1085 قانون مدنی تمکین عام و تمکین خاص می باشد و تنها تمکین خاص را در بر نمی گیرد . - موارد سقوط حق حبس موارد سقوط حق حبس دو مورد را شامل می شود : 1- تمکین خاص که اشاره به همان وظایف زناشویی و نزدیکی زوجین دارد و این اعمال چه قبل از مراسم عروسی و چه بعد از آن باعث سقوط حق حبس زوجه خواهد شد . 2- تمکین عام که[...]

گاهی این تصور ایجاد می شود که حقوق زن بعد از مرگ همسر از بین رفته و به لحاظ حقوقی دیگر قابل مطالبه نیستند ؛ اما این تصور صحیح نیست و حقوق زن بعد از فوت شوهر نیز به قوت خود باقی است . اما در پاسخ به این سوال که حقوق زن بعد از فوت شوهر شامل چه مواردی است می توان به سهم الارث زن ، مهریه ، نفقه ، اجرت المثل و جهیزیه زن اشاره نمود . 1- سهم الارث زن بعد از فوت شوهر در پاسخ به این سوال که حقوق زن بعد از فوت شوهر شامل چه مواردی است ، می توان به سهم زن از ارث شوهر اشاره نمود که تکلیف آن در قانون مدنی مشخص شده است . بر اساس قانون مدنی هر یک از زن یا شوهر که در حین فوت دیگری زنده باشند و در عقد دائم دیگری بوده باشند می توانند از متوفی ارث ببرند . بنابراین سهم الارث زن بعد از فوت شوهر اختصاص به ازدواج دائم دارد و در عقد موقت زن حق مطالبه ارث ندارد . با این حال گاهی مرد در طول مدت عده طلاق رجعی فوت کرده است که در این صورت ، چون زن مطلقه رجعیه در حکم همسر است ، باز هم در طول عده طلاق رجعی زن حق دریافت ارث دارد . مطالبه سهم الارث زن بعد از فوت شوهر از طریق ارائه دادخواست مطالبه ارث انجام می شود . لازم به ذکر است که بر اساس قانون مدنی سهم الارث زن[...]

ازدواج سفید، نوعی ازدواج است که در آن طرفین، بدون قبول تعهدات شرعی و قانونی و ثبت رسمی ازدواج خود، اقدام به تشکیل زندگی و پیوند زناشویی می کنند. به عبارت دیگر زوجین، بدون خواندن صیغه یا خطبه عقد نکاح و ثبت ازدواج خود به صورت رسمی و قانونی، زندگی زناشویی خود را شروع می کنند. در این نوع ازدواج، به علت عدم وجود تعهدات قانونی و عدم ثبت ازدواج در دفترخانه، طرفین نمی توانند، هیچ ادعای قانونی در خصوص اموال و ترکه شریک زندگی خود، پس از فوت و هنگام تقسیم ارثیه آن، داشه باشند. همچنین طرفین ازدواج سفید، به دلیل عدم به ثبت رساندن ازداج خود به صورت رسمی و قانونی، از هیچ یک از حقوقی که در قوانین ایران، برای زوجین پس از ازدواج رسمی در نظر گرفته شده است، بهره مند نمی شوند. از دیدگاه حقوقی، به دلیل مغایر بودن این نوع ازدواج با موازین دین اسلام و همچنین عدم پذیرش آن توسط عرف جامعه، قانون گذار ایران تاکنون ازدواج سفید را به رسمیت نشناخته و قانونی در خصوص شرایط آن وضع نکرده است. اما در این خصوص که این ازدواج صحیح است یا نه، می توان گفت، ازدواج در معنای عام و پذیرفته شده آن مبنی بر پذیرش طرفین عقد و قبول شرایط حاکم بر آن می باشد. در حقوق ایران وقوع ازدواج باید همراه با رعایت تشریفات قانونی و انجام الزاماتی، مانند خواندن صیغه نکاح و ثبت رسمی آن باشد. در دین اسلام، عقد نکاح در دو شکل دائم و موقت پذیرفته شده است و طبق حکم فقهی برخی[...]

برای بررسی حکم ازدواج با دختر همسر، از منظر قانونی، باید به ماده 1047 قانون مدنی، مراجعه کرد. این ماده، موارد ممنوعیت دائمی نکاح، بین برخی افراد، از جمله خویشاوندان سببی به واسطه مصاهره یا همان ازدواج بین زوج و زوجه را مورد پیش بینی قرار داده است. ماده 1047 قانون مدنی، مقرر می دارد: "نکاح بین این اشخاص، به واسطه مصاهره، ممنوع دائمی است: 1) بین مرد و مادر و جدات زن، از هر درجه که باشد؛ اعم از نسبی و رضاعی. 2) بین مرد و زنی که سابقا، زن پدر و یا زن یکی از اجداد یا زن پسر یا زن یکی از احفاد او بوده است، هر چند قرابت رضاعی باشد. 3) بین مرد با اناث، از اولاد زن، از هر درجه که باشد، ولو رضاعی، مشروط بر اینکه بین زن و شوهر، زناشویی واقع شده باشد." بر اساس این ماده و در پاسخ به این پرسش که حکم ازدواج با دختر همسر، از نظر قانونی چیست؟ باید گفت، با توجه به آنچه در بند سه ماده 1047 قانون مدنی، مورد پیش بینی قرار گرفته، ازدواج با دختر همسر، در صورتی که بین مرد و مادر دختر که همسر او است، آمیزش رخ داده باشد، ممنوعیت دائمی داشته و در غیر این صورت، قانونی و مجاز خواهد بود و در این مورد، فرقی بین ازدواج دائم یا موقت زن و مرد، همچنین، رضاعی یا غیر رضاعی بودن دختر زن نیست.

یکی از مهم ترین پیش نیازهای حقوقی قبل از ازدواج ، آن است که طرفین ، به صورت کامل ، در خصوص حقوق مالی و غیر مالی خود ، به توافق رسیده و در صورت لزوم ، به صورت شرط ضمن عقد ، آن را در متن عقدنامه ذکر نمایند . با این حال ، حقوق زن در ازدواج ، منحصر به حقوق مالی نبوده و بعضا ، زن و شوهر ، حقوق غیر مالی نیز ، بهره مند خواهند شد . به همین دلیل ، در این قسمت ، قصد داریم به بررسی حقوق غیر مالی زن در زندگی مشترک پرداخته و اهم موارد آن را ذکر نماییم . یکی از مهم ترین حقوق غیر مالی زن و شوهر در زندگی مشترک ، حق مبنی بر حسن معاشرت می باشد . بر اساس ماده 1103 قانون مدنی ، هر یک از زوجین ، مکلف هستند که با یکدیگر ، حسن معاشرت داشته باشند و بر اساس ماده 1104 نیز ، زوجین ، باید در تقویت مبانی خانواده و تربیت کردن فرزندان ، با یکدیگر همکاری نمایند . علاوه بر این ، یکسری حقوق غیر مالی را می توان حین عقد ازدواج دائم یا موقت ، برای زوجه لحاظ نمود که در صورت پذیرش این امر توسط مرد ، حقوق غیر مالی در طول زندگی مشترک ، به زوجه ، تعلق خواهد گرفت . به عنوان نمونه ، می توان از حق طلاق زن یاد کرد که از جمله مهم ترین مصادیق حقوق زن در ازدواج می باشد . با[...]

بر اساس برخی از مقررات ، حضور شهود برای عقد نکاح ، به لحاظ قانونی ، الزامی و اجباری دانسته شده است و در حال حاضر که ثبت عقد نکاح دائم در محضر ، الزامی دانسته شده است ، می بایست تعدادی از شاهدان واجد شرایط نیز ، در محضر حاضر شده و شهادت دهند . اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، آن است که تعداد شهود عقد ازدواج ، چند نفر است و اگر زن و مردی بخواهند در محضر ازدواج نمایند ، باید چه تعداد شاهد برای نکاح معرفی کنند ؟ بر اساس ماده 7 نظامنامه ثبت ازدواج و طلاق ، « در صورتی که هویت زوجین ، نزد صاحب دفتر ازدواج و طلاق ، محرز و مشخص نباشد ، بایستی دو نفر از اشخاص معروف و معتمد ، حضورا ، هویت زن و مرد را تصدیق نموده و مراتب این موضوع ، در دفتر ، قید و به امضای معرفین برسد » . بر این اساس ، می توان گفت که تعداد شهود معرفی شده برای عقد ازدواج ، دو نفر هستند که در ادامه ، شرایط شاهدان نکاح را مورد بررسی قرار می دهیم . البته ، علاوه بر معرفی تعداد شهود مذکور ، رضایت پدر برای ازدواج دختر نیز الزامی است . به عبارت دیگر ، علاوه بر امضای شهود ازدواج ، جاری کنندگان صیغه ازدواج در محضر نیز باید ذیل سند ازدواج را امضا کنند و در صورتی هم که زوجه ، دوشیزه باشد ، پدر ایشان می بایست رضایت خود برای[...]

شرایط ازدواج بدون اجازه پدر یا جد پدری، که وجود یکی از آن ها کافی است،عبارتند از: 1- دختر باکره نبوده و مطلقه باشد. 2- پدر و جد پدری دختر باکره، هر دو فوت کرده باشند. 3- پدر یا جد پدری دختر باکره، در زمان ازدواج، حاضر نباشند و کسب اجازه از آن ها نیز ممکن نباشد. 4- پدر یا جد پدری دختر باکره، بدون داشتن عذری موجه، از دادن اذن به دختر، برای ازدواج دائم یا صیغه (همان عقد موقت) با خواستگارش، خودداری کنند. شایان ذکر است که ازدواج اول، دوم و... دختر ملاک نیست و چنانچه دختر، حتی پس از ازدواج و طلاق، همچنان باکره باشد، به اذن پدر یا جد پدری خود برای ازدواج دائم یا موقت، نیاز دارد. در صورتی که پدر یا جد پدری، بدون عذری موجه، از دادن اذن برای ازدواج دختر باکره، خودداری کنند یا در محل، حاضر نباشند و کسب اجازه از آن ها نیز ممکن نباشد، او می تواند، با گرفتن اذن از دادگاه، علی رغم باکره بودن، بدون اذن پدر یا جد پدری، با خواستگار مورد نظر خود، ازدواج کند. از آنجا که این امر، یعنی گرفتن حکم دادگاه، برای ازدواج بدون اذن پدر، نیازمند طی کردن مراحل و نحوه انجام مخصوص این امر است، در این بخش از مقاله، قصد داریم، درباره مراحل و نحوه ازدواج بدون اجازه پدر، صحبت کنیم که مطابق شرح زیر است: در ابتدا، دختر باید، اقدام به تشکیل حساب کاربری سامانه ثنا و سپس، احراز هویت ثنا نموده که این امر یا با مراجعه حضوری به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا با[...]

نحوه نوشتن نمونه متن عقدنامه ازدواج دائم ، به این صورت است که طرفین ، در خصوص شرایط ازدواج ، به تفاهم رسیده و سپس ، با مراجعه به دفاتر ازدواج و طلاق ، درخواست تنظیم متن عقدنامه ازدواج دائم را ارائه می نمایند . البته ، در نمونه متن عقدنامه ازدواج دائم ، یکسری از شروط ضمن عقد ، پیش بینی شده است که زوجین ، در صورت تمایل ، می توانند اقدام به امضای هر یک از شروط دوازده گانه طلاق نموده و یا اینکه از امضای برخی از بندهای آن ، خودداری نمایند که این موضوع ، بسیار واجد اهمیت بوده و آثار حقوقی خاصی دارد . به همین دلیل ، در این قسمت ، شروط ضمن نمونه متن عقدنامه ازدواج دائم را ، ذکر خواهیم نمود .   شروط ضمن عقد در ازدواج دائم الف ) ضمن عقد نکاح / خارج لازم ، زوجه شرط نمود هرگاه طلاق ، بنا به درخواست زوجه نباشد و طبق تشخیص دادگاه ، تقاضای طلاق ، ناشی از تخلف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار وی نبوده باشد ، زوج موظف است تا نصف دارایی موجود خود را که در ایام زناشویی با او بدست آورده یا معادل آن را طبق نظر دادگاه ، بلاعوض ، به زوجه منتقل نماید . ب ) ضمن عقد نکاح / خارج لازم ، زوج به زوجه وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر داد که در موارد مشروحه زیر ، با مراجعه به دادگاه و اخذ مجوز از دادگاه پس[...]

مطابق با قانون حمایت از خانواده مصوب سال 1353؛ باید بیان نمود که مرد در همه حالات، اجازه ازدواج مجدد را با وجود همسر اول، ندارد و تنها در شرایط به خصوصی می تواند همسر دوم اختیار نماید. ماده 16 همین قانون، در خصوص شرایط ازدواج مجدد مرد بیان می دارد: «مرد نمی‌ تواند با داشتن زن، همسر دوم اختیار کند مگر درموارد زیر: 1- رضایت همسر اول‌ 2- عدم قدرت همسر اول به ایفای وظایف زناشویی‌ 3- عدم تمکین زن از شوهر 4- ابتلاء زن به جنون یا امراض صعب العلاج موضوع بندهای ۵ و۶ ماده ۸ (ابتلا هر یک از زوجین به امراض صعب العلاج به نحوی که‌ دوام زناشویی برای طرف دیگر در مخاطره باشد. جنون هر یک از زوجین در مواردی که فسخ نکاح ممکن نباشد.) 4- محکومیت زن وفق بند ۸ ماده ۸ (محکومیت زن یا شوهر به حکم قطعی به مجازات پنج سال‌ حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی که بر اثر عجز از پرداخت منجر به‌ نج سال بازداشت شود یا به حبس و جزای نقدی که مجموعا منتهی به پنج سال یا بیشتر حبس و بازداشت شود و حکم مجازات‌ در حال اجرا باشد.) 5- ابتلاء زن به هر گونه اعتیاد مضر برابر بند ۹ ماده ۸ (ابتلا به هر گونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه به اساس‌ زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و ادامه زندگی زناشویی را غیرممکن سازد) 6- ترک زندگی خانوادگی از طرف زن‌ 7- عقیم بودن زن‌ 8- مفقودالاثر شدن زن برابر بند ۱۴ ماده ۸. (در[...]