علت پرخاشگری کودکان چیست؟
شاید برایتان عجیب باشد، اما پرخاشگری و رفتار تهاجمی بخشی طبیعی از فرایند رشد یک کودک است. بسیاری از بچهها گاهی اسباببازیهای همکلاسیها را میگیرند، به آنها ضربه و لگد میزنند یا تا حد کبود شدن جیغ میزنند.
یک کودک خردسال هنوز هم در حال یادگیری انواع مهارتهای جدید، از استفادهٔ قیچی گرفته تا صحبت با جملات پیچیده است. او به راحتی میتواند از هر کاری که میخواهد به نتیجه برساند کلافه شود و در نهایت به همبازیاش حمله کند.
اگر فرزند شما برای اولین بار به مهدکودک یا پیشدبستانی میرود، در حال عادت کردن به دور بودن از خانه نیز هست. اگر دلخوری و خشمی داشته باشد یا علاوه بر چیزهای دیگر، احساس کند مورد غفلت وبیتوجهی قرار گرفته، ممکن است به راحتی با هل دادن با کودک بغل دستش که او را آزار میدهد انتقام بگیرد.
در مواقع دیگر، کودک شما ممکن است فقط خسته و گرسنه باشد و درست نمیداند که چگونه از پس این موضوع بربیاید، بنابراین با گاز گرفتن، ضربه زدن یا المشنگه به پا کردن پاسخ میدهد.
حتی یک بچهٔ بزرگتر دبستانی نیز ممکن است در کنترل خلق خود مشکل داشته باشد. یک مشکل در یادگیری میتواند گوش دادن، تمرکز کردن یا خواندن را برای او دشوار کند، عملکردش در مدرسه را مختل کند و باعث احساس درماندگی شدیدی در او شود. همچنین شاید یک ضربهٔ روانی مانند طلاق والدین یا بیمار شدن شخصی در خانوادهاش آزردگی و خشمی را برانگیخته که بیش از حد توانش است.
علت پرخاشگری کودک شما هرچه باشد، احتمالاً وقتی مهارت او در استفاده از کلمات به جای مشت و پا برای حل مشکلاتش بیشتر شود، آن را پشت سر خواهد گذاشت. اما نکتهٔ مهم و اصلی این است که به او کمک کنید هرچه زودتر بهتر بفهمد که با صحبت در مورد یک اختلافنظر، نتیجهٔ بهتری به دست میآورد تا با کشیدن موهای دوست یا خواهر و برادر خودش.
در مورد پرخاشگری کودکتان چه کار کنید؟
قشقرق به پا کردن و المشنگهها در هر حال وجود دارند، حتی اگر کم باشند، چون کودک شما در حال رشد است. اما با این قشقرقها چه کار کنید:
الگوی خوبی باشید: هر قدر هم عصبانی باشید، سعی کنید فریاد نزنید، فرزندتان را کتک نزنید یا نگویید که بچهٔ بدی است. انجام این کارها به جای این که او را به ایجاد تغییر مثبت در رفتارش وادارد، فقط به او یاد میدهد که وقتی عصبانی است پرخاشگری کلامی و فیزیکی بهترین کار است. به جایش، با کنترل خشمتان و در صورت لزوم ممانعت از کارش، سرمشق خوبی به او بدهید.
سریعتر پاسخ دهید: سعی کنید وقتی میبینید فرزندتان در شرف پرخاشگری است بلافاصله واکنش نشان دهید و صبر نکنید تا او برای سومین بار برادرش را بزند تا بعد بگویید: «دیگه بسه!»، به ویژه وقتی قبلاً او را به دلیل تخلفات بیشمار دیگری در یک ساعت گذشته توبیخ کردهاید. حتی در این صورت، بهتر است بلافاصله به او بفهمانید که مرتکب کار اشتباهی شده است.
او را از آن موقعیت خارج کنید: او را برای یک وقفهٔ کوتاه از آن موقعیت خارج کنید. برای یک کودک پیشدبستانی، سه یا چهار دقیقه وقفه کافی است. برای کودکان بزرگتر میتوانید در نظر بگیرید که در مقابل طغیانهای پرخاشگرانه یک امتیاز را از او سلب کنید. به عنوان مثال، زمان تماشای تلویزیون کمتر یا کسر کردن از پول توجیبیاش. هدف این است که او رفتار خود را با این پیامدها ارتباط دهد و بفهمد که اگر کسی را بزند یا جیغ بکشد، چیزی را که دوست دارد از دست خواهد داد، اما نه خود شما را، کودک باید بداند که همواره والدینش او را دوست خواهند داشت.