اهمیت این مهارت در بین مهارت های زندگی زوجین تا جایی است که نبود یا ضعف در آن علت بسیاری از مشاجرات و دعواهای زوجی است. احسان دیر می‌آید و مریم به او حمله می‌کند “تو چقدر بی توجهی” و این موجب می‌شود احسان در مقام دفاع از خودش بر آید و این مریم را عصبانی تر می‌کند. بحث بالا می‌گیرد و آن مریم می‌رود در اتاق درب را محکم می‌کوبد!
بعد از هر مشاجره، احساس تنهایی و فاصله بین زوج حاکم می‌شود و از داشتن رابطه دلپذیر ناامید می‌شوند. در نبود این مهارت، گفت‌گو می‌تواند حالت تحقیر و سرزنش پیدا کرده و موجب تخریب عزت نفس شود. آنگاه مسائل یکی پس از دیگری انباشته‌شده و سرمای بیشتری در رابطه اعمال می‌شود.
در این مهارت زناشویی ما با به کارگیری کلمات و لحن و حالت مناسب بدنی از عزا نفس یکدیگر مراقبت و فضای امن برای رسیدگی به مشکل ایجاد می‌کنیم.
در یک کلام ارتباط شفاف یعنی مسئولیت حرف های خود و تاثیر آن بر همسر مان را بپذیریم و نه بخشی از حقیقت که تمام آنرا همدلانه و حمایتگرانه به اطلاع برسانیم.
– پیام کامل شامل چه بخش هایی است؟
پیام کامل ۴ بخش اصلی دارد :
مشاهدات، افکار، احساسات و نیازها
مشاهدات در حقیقت برداشت های اولیه و دستکاری نشده ی ما از رویداد است : “من که خونه اومدم لباس های تو رو روی کاناپه دیدم ” به جای اینکه تفسیرهای خود را به آن افزوده باشیم :”امروز بی نظمی تو روی اعصابم بود!”
– ده فرمان ارتباط شفاف در مهارت های زناشویی
1.قضاوت، طعنه و کنایه ممنوع
طعنه یعنی” روم نمیشه بهت بگم ولی خیلی رو اعصابی!”
بچه ات ازت بیشتر می‌فهمه!
کمی هم به ما توجه کنی بد نیست!
خوبه ازواج کردی اینقدر خونه ی مامانت هستی!
2. برچسب کلی نزنید
عنوان هایی منفی که هویت او را سرزنش می‌کند: با برچسب می‌گوییم تو برای همیشه این صفت بد را داری و درست نمی‌شوی!
مثلا : تو یک فمنیست خودخواهی!
خیلی مغرور و از خودراضی هستی
3. از سرزنش و عبارات “تو” خودداری کنید
این تویی که عامل رنج من هستی
مثالش این است که تو با گیر آمدنت شبمون رو خراب کردی بجای اینکه بگوییم وقتی دیر میای خونه من خیلی ناراحت می‌شم
4. کدورت های قدیمی را در گذشته نگهدارید
ارتباط شفاف برای اکنون و اینجا است و هر گاه زوج از خاطرات تلخ قدیمی می‌گوید و یا آنرا تکرار می‌کند این پیام پنهان را می‌دهد که “تو بد هستی، بد بودی و خواهی ماند و البته شواهد آنرا جمع کرده ام!”
5. مقایسه ی منفی نکنید
مقایسه موفقیت‌های‌دیگران یا ویژگی های مثبت آن برای همسرتان جز تخریب رابطه اثر دیگری ندارد؛ زیرا پیام آن این است که ” تو به اندازه دیگری خوب یا جذاب یا ثروتمند نیستی”.
6. تهدید نکنید
تهدید یعنی” تو بدی و من می‌خوام تو رو تنبیه کنم”
در رابطه زوج با این شکل دیده‌می‌شود:
– اگر تو….. آن وقت توقع نداشته باش …..
(اگر می‌خوای خونه ی مامانت بری توقع نداشته‌باش منم خونه بمونم)
– حتی اگر تو نمی‌تونی هستند کسانی که….
(یا اگر تو ازم تعریف نکنی همکارانم هستند که این کار رو بکنن)
– ازین خونه میرم اگر…..
– اقدام به طلاق می‌کنم اگر…..
7. بجای “حمله به کمک احساسات” آنها را توصیف کنيد
وقتی هیجان‌های ناخوشایندی می‌آید مانند خشم ممکن است ما با این انرژی فرد مقابل را تخریب کنیم اما می‌توانیم درباره خشم حرف بزنیم.
“من خیلی دلخورم و دوست‌دارم بیشتر باهم باشیم” بهتر است از اینکه با صدای بلند حرف بزنیم یا کنایه بگوئیم
8. زبان بدن را باز کنید!
در رابطه زوجی اخم‌کردن، نگاه زیرچشمی، خیره‌شدن‌های معنادار، رو برگرداندن، دست‌به‌سینه‌نشستن و پشت‌کردن ازجمله رفتارهای بدنی است که مانع از ارتباط سالم و مثبت است.
بهتر است تماس چشمی داشته‌باشید گاهی برای تایید گفته‌هایش سری تکان‌دهید تا حدودی سمت او خم‌شوید و با چهره آرام به‌گفتگو بپردازید.
9. پیام کامل بدهید
اشاره‌کردیم که چهار جزء برای پیام کامل وجود دارد: چیزی که دیدی، حسی که داشتی، فکری که کردی و نیازی که داری.
تاکید براین‌اساس است که چیزهایی که دیده‌اید از “منظر و نگاه شما است! “مثال عدد 9 انگلیسی را درنظر بگیرید که از یک سمت ٩ و از سمت‌مقابل ۶ خوانده می‌شود!
در واقع بهتر است تمرین کنیم که برداشت‌های خود از رویداد ها را با عبارت “به نظر من میرسه که….” شروع کنیم.
10. تا می‌توانید پیام را شفاف و روشن بیان کنید و موانع آنرا بشناسید
هرچه بیشتر درباره چهار جزء شفاف‌کننده توضیح بدهید برای تقویت مهارت‌های زندگی‌زناشویی بهتر است.
یکی از موانع آن برچسب‌زدن است (طبق معمول همیشه، بازم که، اصلا تو)
به این مثال توجه کنید :
می‌بینم حدود یک‌ساعت چیزی نمیگی (مشاهده) وقتی سکوت می‌کنی فکر می‌کنم بهم علاقه نداری ( فکر) و حسابی دلگیر می‌شم ( حس) دوست دارم بیشتر باهام حرف بزنی (نیاز)
نکته‌مهم دیگر سوالات استفهامی است؛ یعنی سوالاتی که هدف‌آن پرسیدن و کسب‌اطلاع نیست، بلکه ارسال یک پیام (اغلب مخرب) است.
چرا اینطوری نگاه می‌کنی (تو نباید این شکلی نگاه کنی)
یک تمرین مناسب در مهارت‌های‌زناشویی این است که یک هفته از رابطه‌تان را درنظرگرفته و مواردی که رابطه دستخوش بحران بوده را لیست‌کرده و مشخص‌کنید چند تا از موارد ده‌گانه فوق رعایت‌نشده‌است.