حضانت فرزندان مساله ای است که از دیر باز، گریبانگیر والدینی بوده که به هر علت جدا از یکدیگر زندگی می نمایند. پس از جدا زندگی کردن والدین به علت اختلافات خانوادگی یا طلاق، باید در خصوص اینکه فرزندان حاصل از ازدواج با کدام یک از والدین زندگی نمایند تصمیم گیری نمود. از این رو قانون گذار توجه ویژه ای به مساله حضانت فرزندان داشته است. همانگونه که می دانیم، بازه زمانی نوزادی تا 7 سالگی فرد، یکی از مهم ترین دوران ها در شکل گیری شخصیت روانی او است. از این رو، ضرورت حضور مادر که به نحو احسن، نیازهای جسمانی و روانی کودک را مرتفع سازد، بیش از پیش در این دوره احساس می شود. بنابراین، قانون گذار نیز [...]
حضانت به معنای نگهداری و مراقبت از کودک است . در قانون مدنی تعریفی از کلمه حضانت ارائه نشده است ، با این وجود مفهوم حضانت را می توان مراقبت و حمایت جسمی و عاطفی از کودکان دانست . بر اساس قانون مدنی ، حضانت هم حق والدین است و هم تکلیفی است که بر عهده آنان قرار گرفته است . یعنی اینکه در صورتی که والدین یک کودک از هم طلاق نگرفته باشند ، حق آنان است که خودشان حضانت از فرزندشان را بر عهده داشته باشند و هیچکس نمی تواند این حق را از آنها سلب کند ؛ همچنین ، از آن جهت که آنها والدین طفل هستند ، مکلف به نگهداری از کودک و حضانت وی می[...]
در قانون مدنی، برای حمایت از محجوران، نوعی از ولایت و سرپرستی پیش بینی شده است و این امر، به دلیل آن است که محجورانی مانند اشخاص صغیر، سفیه و مجنون، نیازمند حمایت هستند تا امور آن ها سامان یابد و مسائل حقوقی آن ها، به درستی، انجام گیرد. بر اساس قانون مدنی و قوانین مرتبط، در ابتدا، ولی خاص، مسئول امور حقوقی و مالی محجور بوده و پس از آن، نوبت به قیم می رسد. به همین جهت، کسب اطلاع از این امر که چه کسانی ولی خاص هستند، به ویژه برای افرادی که دارای محجور در خانواده خود هستند، ضروری است. برای بررسی اینکه چه کسانی ولی خاص هستند، باید به ماده 1194 قانون مدنی، مراجعه کرد که مقرر داشته: " پدر و جد پدری و وصی منصوب از[...]
راهکار قانون مدنی برای سپردن حضانت به یکی از والدین ، سن فرزندان است . لازم است که در اینجا حضانت فرزند دختر و حضانت فرزند پسر به تفکیک مورد بررسی قرار گیرد . بر اساس قانن مدنی ، حضانت فرزند دختر تا سن هفت سالگی با مادر است . از هفت سالگی تا نه سالگی با پدر بوده و بعد از سن نه سالگی خود او می تواند انتخاب کند که می خواهد با کدامیک از والدینش زندگی کند . حضانت فرزند پسر نیز تا سن هفت سالگی با مادر است . پس از آن ، تا پانزده سالگی بر عهده پدر قرار می گیرد . بعد از رسیدن به سن پانزده سالگی خودش می تواند انتخاب کند که[...]
مطابق قانون مدنی، شخصی که محجور، یعنی صغیر، سفیه یا مجنون است، از تصرف در امور مالی و غیر مالی خود ممنوع بوده و به همین دلیل، آن ها تحت ولایت ولی خود، یعنی پدر و جد پدری قرار دارند. اما، از آنجا که ممکن است پدر و جد پدری، هر دو فوت کرده و کسی را نیز به عنوان وصی تعیین نکرده باشند یا خود دارای شرایطی بوده که صلاحیت اداره امور محجور را نداشته باشند، دادگاه برای اینکه امور شخص محجور، معطل نماند، اقدام به تعیین قیم می کند. واضح است که شخص قیم، از آن رو که نمایندگی از طفل در امور مالی و نگهداری از او را بر عهده دارد، بایستی دارای شرایطی باشد؛ از جمله، امانت، عدم ارتکاب برخی جرایم،[...]
در قانون مدنی و قانون امور حسبی، خصوص محجوران، توضیح داده است که محجور، کسی است که علی رغم برخورداری از اهلیت تمتع، از اهلیت استیفا، برخوردار نمی باشد. یعنی، با وجود اینکه می تواند از حقوق قانونی مالی و غیر مالی، برخوردار باشد، اما، صلاحیت دخل و تصرف و اداره امور مالی و غیر مالی خود را ندارد. صغار، سفیه و مجنون، افراد محجور هستند که به علت حجر، از دخل و تصرف در امور مالی و برخی امور غیر مالی خود، منع شده اند، مگر در مواردی که قانون، اجازه داده باشد. به عنوان مثال، سفیه، شخصی است که عقل معاش نداشته، اما، در امور غیر مالی، صلاحیت تصمیم گیری و انجام امور را دارد. قیمومیت در لغت، به معنای سرپرستی و قیم[...]
در قانون مدنی، در حضانت فرزند دختر و حضانت فرزند پسر، تا سن هفت سالگی، اولویت با مادر می باشد. در واقع، قانون مدنی، به دلیل اینکه کودک در این سن، نیازمند عاطفه مادر و مهر و محبت از جانب او بوده و بسیاری از نیازهایش در این سن، توسط مادر تامین می شود، در حضانت فرزندان تا هفت سالگی، مادر را در اولویت قرار داده است. ماده 1169 قانون مدنی، در این خصوص، مقرر می دارد: "برای حضانت و نگهداری طفلی که ابوین او جدا از یکدیگر زندگی می کنند، مادر تا سن هفت سالگی، اولویت دارد و پس از آن، با پدر است." بر اساس این ماده، از آنجا که در صدر ماده، کلمه اولویت به کار برده شده، می توان گفت، اینگونه نیست که نتوان در این[...]
از آنجا که تمام قواعد مربوط به حضانت، به گونه ای تنظیم شده اند که مصلحت طفل، به بهترین نحو تامین شود، موارد سلب حضانت از پدر، از مادر و از مسئول حضانت، به جهت حمایت از حقوق فرزند و رعایت مصلحت او، در قانون مدنی، مورد پیش بینی، قرار گرفته و ماده 1173 قانون مدنی، به آن، اختصاص داده شده است که در این خصوص، مقرر می دارد: "هرگاه، در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل، تحت حضانت او است، صحت جسمانی و یا تربیت اخلاقی طفل، در معرض خطر باشد، محکمه می تواند، هر تصمیمی که برای حضانت طفل، مقتضی بداند، اتخاذ نماید." بر اساس این ماده، چنانچه پدر، دارای مصادیق انحطاط اخلاقی بوده یا رفتاری داشته[...]
نشوز در لغت، به معنای ناسازگاری کردن شوهر با زن یا زن با شوهر است. معنای نشوز، در اصلاح حقوقی، از تعریف لغوی آن دور نبوده و به معنای عدم انجام وظایف زوجیت، از جانب زن یا شوهر می باشد. به موجب قانون مدنی، بعد از انعقاد عقد نکاح، یک سری حقوق و تکالیف، بر عهده زن و شوهر قرار می گیرد که آنها باید به این وظایف، متعهد بوده و ناسازگاری کردن و عدم انجام آنها، آثاری را برای زوجین به بار خواهد آورد. زن و شوهر، باید با حسن معاشرت باهم رفتار کنند و هر دو باید به نحو متعارف، نیازهای زناشویی یک دیگر را بر طرف سازند. به موجب قانون مدنی، وظیفه ریاست خانواده بر عهده شوهر است که این موضوع سبب[...]
لزوم پرداخت نفقه به فرزندان در قانون مدنی تحت عنوان نفقه اقارب یاد شده است . بر اساس ماده 1199 قانون مدنی ، نفقه اولاد یا فرزندان به عهده پدر آنهاست . علاوه بر این ، از جمله شرایط پرداخت نفقه به فرزند در قانون مدنی آن است که فرزند مال کافی نداشته باشد و نتواند به وسیله اشتغال به کاری ، معیشت خود را تامین کند . علاوه بر این ، شرط پرداخت نفقه به فرزند آن است که نفقه دهنده ( پدر ) استطاعت و توانایی مالی برای نفقه دادن را داشته باشد . در چنین شرایطی ، اگر پدر نفقه فرزند خود را ندهد ، مرتکب جرم ترک انفاق شده است و قابل مجازات خواهد بود .[...]