عقد موقت، که دارای عناوین دیگری همچون نکاح منقطع و ازدواج صیغه است، در جامعه حقوقی و اجتماعی ما، به رسمیت شناخته شده است. در ایران، برای انعقاد عقد نکاح موقت، وجود دو رکن اصلی الزامی می باشد، که آن دو رکن مهریه و تعیین مدت است. احکام مهریه عقد موقت، به موجب قانون، همچون احکام مهریه در عقد دائم است؛ اما در برخی موارد نیز ممکن است با هم تفاوت داشته باشند. مثلا، صحت عقد موقت، منوط به تعیین مهریه است، در حالی که در عقد دائم اینگونه نیست. همچنین، چگونگی تعیین حداقل میزان مهریه صیغه، مساله ای است که معمولا زوج ها در ازدواج موقت، با آن سرو کار دارند. عقد موقت، در نظام شرعی و حقوقی ما به موجب قانون مدنی، [...]
مهریه، عبارت است از مالی که به موجب عقد نکاح دایم یا موقت، به ملکیت زن در آمده و او می تواند، در آن تصرف نموده و یا هر زمان که بخواهد، آن را مطالبه کند. مهریه، می تواند عند المطالبه و حال باشد. در این صورت، باید، به محض تقاضای زوجه، پرداخت شود؛ یا عندالاستطاعه بوده و پرداخت آن، منوط به توانایی مالی زوج باشد. مهر المسمی، مهر المثل ، مهر السنه و مهر المتعه، انواع مهر، بر اساس قانون مدنی می باشند. به موجب ماده 1082 قانون مدنی: " به مجرد عقد، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید". همانگونه که از این ماده، مشخص می شود، به محض اینکه عقد نکاح، میان زوجین واقع شد، زن،[...]
- زنى كه همسرش از دنيا رفته بايد چهارماه و ده روز عدّه نگه دارد، خواه ازدواج دائم باشد يا موقّت، شوهرش با او نزديكى كرده باشد يا نه، حتّى زن يائسه نيز بايد عدّه وفات نگه دارد و اگر باردار است بايد تا هنگام وضع حمل عدّه نگه دارد، ولى اگر پيش از گذشتن چهارماه و ده روز فرزندش به دنيا آيد بايد تا چهارماه و ده روز از مرگ شوهر عدّه را ادامه دهد. - زن در مدّت عدّه وفات بايد از پوشيدن لباسهاى زينتى و كشيدن سرمه در چشم و كارهاى ديگرى كه زينت حساب مى شود خوددارى كند. - هرگاه زن يقين كند همسرش از دنيا رفته و عدّه وفات نگه دارد و بعداً شوهر كند،[...]
وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ النِّسَاءِ إِلَّا مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ ۖ كِتَابَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ ۚ وَأُحِلَّ لَكُمْ مَا وَرَاءَ ذَٰلِكُمْ أَنْ تَبْتَغُوا بِأَمْوَالِكُمْ مُحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَافِحِينَ ۚ فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةً ۚ وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا تَرَاضَيْتُمْ بِهِ مِنْ بَعْدِ الْفَرِيضَةِ ۚ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا ترجمه: و زنان شوهردار (بر شما حرام است؛) مگر آنها را که (از راه اسارت) مالک شده‌اید؛ (زیرا اسارت آنها در حکم طلاق است؛) اینها احکامی است که خداوند بر شما مقرّر داشته است. اما زنان دیگر غیر از اینها (که گفته شد)، برای شما حلال است که با اموال خود، آنان را اختیار کنید؛ در حالی که پاکدامن باشید و از زنا، خودداری نمایید. و زنانی را که متعه ( ازدواج موقت)[...]
بر اساس قانون ، تدلیس یا فریب در ازدواج می تواند در عقد دائم و یا در عقد موقت صورت بگیرد . به این صورت که مرد خود را به لحاظ مالی متمکن و ثروتمند معرفی کند و یا اینکه جایگاه اجتماعی ، شغل یا شرایط خانوادگی مطلوبی را مطرح کند در حالیکه اینگونه نیست . یکی دیگر از مصادیق فریب در ازدواج موقت ، آن است که مرد خود را مجرد معرفی کند ، در حالیکه متاهل و دارای همسر و فرزند است . همچنین اگر زن عیوب ظاهری خود را بپوشاند و خود را به گونه ای که نیست معرفی کند که مرد به ازدواج موقت ترغیب شود ، فریب در ازدواج موقت محقق شده است . نکته[...]
ازدواج موقّت در غالب شرایط و احکام همچون ازدواج دائم است: 1ـ زن و شوهر باید با کمال رضایت و اختیار، بدون اجبار یکدیگر را به همسرى انتخاب کنند. 2ـ صیغه عقد با لفظ «نکاح» و «ازدواج» یا لفظ «متعه» باید جارى شود و الفاظ دیگر کارساز نیست. 3ـ اگر زوجه باکره است اجازه ولى لازم است و در غیر باکره لازم نیست. 4ـ مدّت عقد و مهریّه باید دقیقاً تعیین شود و اگر ذکر مدّت فراموش شود، به فتواى بسیارى از فقها تبدیل به عقد دائم خواهد شد (و این خود دلیل بر آن است که ماهیّت هر دو نوع از نکاح یکى است و تنها فرق در ذکر مدّت و عدم ذکر آن است). 5ـ پایان مدّت به[...]
منکران ازدواج موقّت (یعنى غالب برادران اهل سنّت) هنگامى که تحت فشار جوانان و اقشار دیگر محروم قرار گرفته اند، تدریجاً به نوعى ازدواج ـ شبیه ازدواج موقّت ـ تن در داده اند و آن را «ازدواج مسیار» مى نامند، هر چند نام آن را ازدواج موقّت نمى گذارند، ولى در عمل هیچ تفاوتى با ازدواج موقّت ندارد؛ به این ترتیب که اجازه مى دهند فرد نیازمند به ازدواج، با زنى ازدواج دائم کند در حالى که قصد دارد بعد از مدّت کوتاهى او را طلاق دهد و با او شرط مى کند که نه حقّ نفقه داشته باشد و نه شب خوابى و نه ارث! یعنى دقیقاً شبیه ازدواج موقّت، با این تفاوت که در این جا با طلاق[...]
اتفاق عموم علماى اسلام بلكه ضرورت دين بر اين است كه «ازدواج موقت» در آغاز اسلام مشروع بوده و گفتگو درباره دلالت آيه 24 سوره «نساء»: «فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَريضَةً» بر مشروعيت متعه هيچ گونه منافاتى با مسلّم بودن اصل حكم ندارد؛ زيرا مخالفان معتقدند كه مشروعيت حكم از سنت پيامبر اكرم(صلى الله عليه و آله و سلم) ثابت شده است و حتى مسلمانان در آغاز اسلام به آن عمل كرده اند و جمله معروفى كه از عمر نقل شده «مُتْعَتَانِ كانَتَا عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللهِ وَ اَنَا مُحَرِمُهُما وَ مُعاقَبٌ عَلَيهِمِا، مُتْعَةُ النِّساءِ وَ مُتْعَةُ الْحَجِّ»(1)؛ (دو متعه در زمان پيامبر اسلام(صلى الله عليه و آله و سلم) بود كه من آنها را حرام كردم و[...]
تمکین در لغت به معنای الزام می باشد. در واقع، زمانی که صیغه عقد میان زن و مردی جاری شد، هریک از آنها موظفند یک سری از تکالیف قانونی و شرعی را در روابط خود رعایت نمایند. یکی از این وظایف، تمکین می باشد. قانون مدنی در تعریف آن می گوید: "همین که نکاح به طور صحت واقع شد روابط زوجیت بین طرفین موجود و حقوق و تکالیف زوجین در مقابل همدیگر برقرار می شود." به لحاظ عرفی، غالبا واژه تمکین را برای زنان استفاده می کنند. یعنی زن موظف است در مقابل شوهر خودش به یک سری از وظایف پایبند باشد و حقوق شوهر خود را رعایت کند. اما محدود کردن تمکین در رابطه با زنان صحیح نیست؛ چرا[...]
به موجب ماده 1139 قانون مدنی روش های انحلال عقد موقت یا صیغه مشخص شده است که بر اساس آن ، انقضای مدت و همچنین بذل مدت می تواند سبب خاتمه یافتن صیغه موقت بشود . اما در پاسخ به این سوال که بذل مدت در صیغه چیست ، باید گفت از آن جهت که عقد نکاح موقت محدود به یک زمان مشخص شده است ، مرد می تواند مدت زمانی که از این عقد مانده است را به زن ببخشد و با این کار ، زن را از قید زوجیت خود رها سازد که این امر تحت عنوان بذل مدت شناخته می شود . لازم به ذکر است که بذل مدت در عقد موقت حق و اختیاری است که[...]