یکی از مهم ترین پیش نیازهای حقوقی قبل از ازدواج ، آن است که طرفین ، به صورت کامل ، در خصوص حقوق مالی و غیر مالی خود ، به توافق رسیده و در صورت لزوم ، به صورت شرط ضمن عقد ، آن را در متن عقدنامه ذکر نمایند . با این حال ، حقوق زن در ازدواج ، منحصر به حقوق مالی نبوده و بعضا ، زن و شوهر ، حقوق غیر مالی نیز ، بهره مند خواهند شد . به همین دلیل ، در این قسمت ، قصد داریم به بررسی حقوق غیر مالی زن در زندگی مشترک پرداخته و اهم موارد آن را ذکر نماییم .
یکی از مهم ترین حقوق غیر مالی زن و شوهر در زندگی مشترک ، حق مبنی بر حسن معاشرت می باشد . بر اساس ماده 1103 قانون مدنی ، هر یک از زوجین ، مکلف هستند که با یکدیگر ، حسن معاشرت داشته باشند و بر اساس ماده 1104 نیز ، زوجین ، باید در تقویت مبانی خانواده و تربیت کردن فرزندان ، با یکدیگر همکاری نمایند .
علاوه بر این ، یکسری حقوق غیر مالی را می توان حین عقد ازدواج دائم یا موقت ، برای زوجه لحاظ نمود که در صورت پذیرش این امر توسط مرد ، حقوق غیر مالی در طول زندگی مشترک ، به زوجه ، تعلق خواهد گرفت . به عنوان نمونه ، می توان از حق طلاق زن یاد کرد که از جمله مهم ترین مصادیق حقوق زن در ازدواج می باشد .
با این توضیح که ، بر اساس قانون ، اصولا حق طلاق ، با مرد است و او می توان هر زمان که بخواهد ، با مراجعه به دادگاه ، همسر خود را طلاق دهد ؛ اما زوجه ، صرفا در صورت دارا بودن شرایط خاصی ، می تواند از دادگاه درخواست طلاق نماید . همین موضوع ، سبب می شود که زوجه ، بتواند برای جبران این موضوع ، حق طلاق خود را که یکی از حقوق غیر مالی در زندگی مشترک تلقی می شود ، حین عقد ، شرط نموده تا در صورت لزوم ، بتواند به استناد آن ، از شوهر خود جدا شود .
علاوه بر این ، یکی دیگر از حقوق غیر مالی زن در ازدواج ، اخذ حقوقی از جمله حق تحصیل می باشد که به موجب آن ، زوجه می تواند به صلاحدید خود ، اقدام به ادامه تحصیل پس از ازدواج نماید و شوهر ، نمی تواند در این خصوص ، ممانعتی به عمل آورد . امروزه ، حق تحصیل ، یکی از مهم ترین حقوق زن در ازدواج محسوب می گردد .
از دیگر حقوق غیر مالی زن در زندگی مشترک ، حق اشتغال به کار می باشد ؛ چرا که بر اساس قانون ، شوهر ، می تواند زوجه را از شغلی که با شئون و حیثیت خانوادگی ، منافات دارد ، منع نماید . به همین دلیل ، می توان حق اشتغال زنان ضمن عقد نکاح را از شوهر ، اخذ نمود که این موضوع ، یکی از مهم ترین مصادیق حقوق زن در ازدواج است .
همچنین ، از آن رو که زوجه ، مکلف به تمکین از همسر می باشد ، خروج از منزل بدون رضایت شوهر نیز ، مصداق عدم تمکین خواهد بود . به همین دلیل ، در صورتی که زوجه ، قصد داشته باشد اقدام به مسافرت نماید ، می توان حق سفر کردن را نیز ، ضمن عقد ، شرط نماید تا در صورت لزوم ، بتواند از این حق غیر مالی ، به عنوان یکی از حقوق زن در ازدواج ، بهره مند شود .
علاوه بر اینها ، بر اساس قانون مدنی ، زوجه مکلف به تمکین عام و خاص از شوهر است که یکی از مهم ترین مصادیق آن ، زندگی با شوهر در منزلی است که وی ، انتخاب کرده است . با این وجود ، حق تعیین محل سکونت به عنوان یکی از حقوق غیر مالی زن در زندگی مشترک ، می تواند ضمن عقد ، به نفع زن ، شرط شود که در این صورت ، زوجه به استناد این حق غیر مالی ، می تواند در محل جداگانه ای سکونت کرده ؛ بی آنکه مرتکب عدم تمکین شود .