قبل از اینکه شرایط و نحوه طلاق به دلیل بیماری همسر را بررسی کنیم ، باید متذکر شویم که بر اساس قانون ایران ، حق طلاق اصولا با مرد است و مرد ، هر زمان که بخواهد می تواند اقدام به طلاق دادن زوجه نماید . به همین دلیل ، محدودیتی برای طلاق دادن زوجه نداشته و به صرف پرداخت حقوق مالی زن ، می تواند وی را از طریق قانونی ، طلاق بدهد .
اما خانم ها ، تنها در صورتی می توانند از شوهر خود جدا شوند که یکی از دلایل موجه قانونی را داشته باشند . مثلا حق طلاق داشته باشند ، در زندگی مشترک دچار عسر و حرج شده باشند ، یکی از شروط ضمن عقد ازدواج نقض شده باشد و یا اینکه مرد ، به بیماری صعب العلاجی مبتلا باشد که زوجه به استناد آن ، درخواست طلاق کند . لذا همانطور که مشاهده می شود ، استناد به بیماریهای صعب العلاج ، در طلاق از طرف زن از اهمیت بیشتری برخوردار است .
شرایط طلاق از طرف زن به دلیل بیماری همسر ، ضمن بند 5 ماده 1130 قانون مدنی ذکر شده است که بر اساس آن ، ابتلای مرد به بیماریهای صعب العلاج روانی یا ساری یا هر بیماری صعب العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل کند ، منجر به ایجاد عسر و حرج برای زوجه شده و زن ، به استناد آن می تواند تقاضای طلاق کند .
بنابراین ، بر خلاف مردان که حتی در صورت بیمار نبودن زن نیز ، شرایط طلاق دادن را دارند ، زوجه در صورتی می تواند به دلیل بیماری شوهر از وی جدا شود که مرد ، به یک بیماری جسمی ، روانی یا هر بیماری دیگری که درمان آن دشوار بوده ، مبتلا گشته و همچنین ، این بیماری ، باید منجر به مختل شدن زندگی مشترک شده باشد ؛ در غیر این صورت ، نمی توان به استناد آن عسر و حرج را اثبات کرده و طلاق گرفت .
– لیست بیماری های صعب العلاج برای طلاق
در قوانین و مقررات مربوطه ، لیست مشخصی از بیماریهای صعب العلاج ارائه نشده است و صرفا در قانون ، شرایط بیماری های صعب العلاج ذکر شده که در قسمت قبل توضیح دادیم . به عنوان نمونه ، بیماریهای صعب العلاج از قبیل ایدز یا سایر بیماری های مقاربتی ، انواع سرطان ، هپاتیت ، بیماری های روانی حاد و مواردی از این قبیل ، می توانند حسب مورد ، منجر به ایجاد حق طلاق برای زن شوند .
با این حال ، همانطور که بیان شد ، یکسری از بیماریهای صعب العلاج ، شرایط فسخ نکاح برای مرد و زن را ایجاد می کنند . به عنوان نمونه ، جنون یا دیوانگی که نوعی بیماری روانی است ، زمانی که استقرار داشته و منجر به تغییر در سلامت روان زن یا مرد شود ، طرف مقابل می تواند با شرایطی ، به استناد این جنون که نوعی بیماری صعب العلاج نیز هست ، اقدام به فسخ نکاح نماید .
همچنین ، بیماری ها و عیوبی که در زن وجود دارد ، از جمله جذام ، برص ، قرن ، افضا ، زمین گیر بودن و یا نابینا بودن هر دو چشم ، از جمله موارد فسخ نکاح از طرف مرد می باشند و متقابلا ، زن نیز می تواند به استناد اخته بودن ، ناتوانی جنسی یا مقطوع بودن آلت تناسلی مرد ، عقد ازدواج را فسخ نماید .
– طلاق به دلیل بیماری همسر و مهریه
سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، این است که در صورت طلاق به دلیل بیماری همسر ، تکلیف مهریه زن چه می شود ؟ در صورتی که به دلیل بیماری صعب العلاج زن یا مرد ، این دو از هم طلاق بگیرند ، آیا مهریه به زن تعلق می گیرد ؟
در پاسخ به این سوال ، باید گفت که زن ، به محض اینکه عقد ازدواج واقع شود ، مالک مهریه خود شده و می تواند آن را مطالبه نماید . به همین دلیل ، در صورتی که مرد به دلیل بیماری ، همسر خود را طلاق بدهد ، می بایست مهریه وی را پرداخت نماید . حتی اگر خود مرد هم بیماری صعب العلاج داشت و زن ، درخواست طلاق نمود ، باز هم شوهر می بایست مهریه وی را بپردازد .
البته ، در صورتی که بیماری های صعب العلاج یا همان عیوب قانونی ، قبل از نکاح وجود داشته و طرف مقابل از آن بی اطلاع باشد و نکاح فسخ شود ، در صورتی که رابطه زناشویی میان طرفین ایجاد نشده باشد ، زن استحقاق دریافت مهریه ندارد ؛ مگر اینکه فسخ نکاح به علت عنن یا ناتوانی جنسی مرد باشد که در این صورت ، صرفا نصف مهریه باید پرداخت شود .