مسائل شرعی طلاق

مطابق با قانون حمایت از خانواده مصوب سال 1353؛ باید بیان نمود که مرد در همه حالات، اجازه ازدواج مجدد را با وجود همسر اول، ندارد و تنها در شرایط به خصوصی می تواند همسر دوم اختیار نماید. ماده 16 همین قانون، در خصوص شرایط ازدواج مجدد مرد بیان می دارد: «مرد نمی‌ تواند با داشتن زن، همسر دوم اختیار کند مگر درموارد زیر: 1- رضایت همسر اول‌ 2- عدم قدرت همسر اول به ایفای وظایف زناشویی‌ 3- عدم تمکین زن از شوهر 4- ابتلاء زن به جنون یا امراض صعب العلاج موضوع بندهای ۵ و۶ ماده ۸ (ابتلا هر یک از زوجین به امراض صعب العلاج به نحوی که‌ دوام زناشویی برای طرف دیگر در مخاطره باشد. جنون هر یک از زوجین در مواردی که فسخ نکاح ممکن نباشد.) 4- محکومیت زن وفق بند ۸ ماده ۸ (محکومیت زن یا شوهر به حکم قطعی به مجازات پنج سال‌ حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی که بر اثر عجز از پرداخت منجر به‌ نج سال بازداشت شود یا به حبس و جزای نقدی که مجموعا منتهی به پنج سال یا بیشتر حبس و بازداشت شود و حکم مجازات‌ در حال اجرا باشد.) 5- ابتلاء زن به هر گونه اعتیاد مضر برابر بند ۹ ماده ۸ (ابتلا به هر گونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه به اساس‌ زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و ادامه زندگی زناشویی را غیرممکن سازد) 6- ترک زندگی خانوادگی از طرف زن‌ 7- عقیم بودن زن‌ 8- مفقودالاثر شدن زن برابر بند ۱۴ ماده ۸. (در [...]

بر اساس قانون مدنی ، ازدواج یا همان عقد نکاح ، به دو صورت است ؛ یا اینکه به صورت موقتی بوده که به آن صیغه موقت نیز گفته می شود و یا اینکه به صورت دائمی و بدون ذکر مدت مشخصی است که به آن ، ازدواج دائم گفته می شود . با این حال ، وجه مشترک این دو نوع نکاح ، آن است که زن ، از حق و حقوق خاصی برخوردار خواهد بود که اعم است از حقوق زن در ازدواج از نوع مالی و غیر مالی . اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، آن است که حقوق زن در ازدواج دائم و موقت چیست و حق و حقوق زوجه در زندگی مشترک ناظر بر چه مواردی می باشد ؟ لذا در این قسمت ، اهم حقوق زن در ازدواج ، از نوع مالی را ذکر خواهیم کرد و در ادامه ، حقوق زن در ازدواج از نوع حقوق غیر مالی را نیز ، بررسی خواهیم نمود . 1- یکی از مهم ترین حقوق زن در ازدواج ، حق مهریه است که از نوع حقوق مالی زوجه در عقد نکاح می باشد . با این توضیح که به محض وقوع عقد نکاح دائم یا موقت ، زن ، مالک مهریه ای که حین عقد تعیین شده است ، خواهد گردید و می تواند آن را مطالبه نموده یا اقدام به بخشش مهریه نماید . لازم به ذکر است که حق مهریه زن ، اختصاص به عقد دائم نداشته و در عقد موقت[...]

قانون مدنی ایران در مواد 1035 تا 1040 مقرراتی را برای نامزدی وضع کرده است. در واقع مطابق قانون مدنی، وعده عقد نکاح یک تعهد اخلاقی با آثار حقوقی است. حال ممکن است که برخی از اشخاص با مفهوم وعده قبل از عقد نکاح و نامزدی آشنایی نداشته باشند که در این بخش مورد بررسی قرار می گیرد. 1- وعده قبل از عقد نکاح یعنی دو نفر تعهد و توافق کنند که در آینده با یکدیگر ازدواج کنند. به عبارت دیگر چنانچه مردی به زنی برای ازدواج پیشنهاد دهد و از او خواستگاری نماید و متعاقبا مورد موافقت زن نیز قرار بگیرد؛ در اصطلاح عرف و قانونی نامزدی گفته می شود. 2- همچنین مفهوم نامزدی در عرف و حقوق متفاوت است و در عرف گاهی رابطه بعد از عقد را در مفهوم نامزدی به کار می برند. به عبارتی بر اساس عرف، زن و مردی که صیغه نکاح بین آن ها جاری شده و هنوز زیر یک سقف زندگی مشترک ندارند، نامزد نامیده می شوند؛ در حالی که از نظر قانون در نامزدی، بین زن و مرد هنوز علقه زوجیت ایجاد نشده است. 3- وعده نکاح یک عقد عهدی و قائم به شخص است و با فوت هر یک زائل می شود. علاوه بر این وعده نکاح یک عقد جایز و قابل رجوع است؛ یعنی طرفین هر زمان که اراده کنند، می توانند که نامزدی را به هم بزنند. باید به این نکته توجه شود که اگر نامزدی در ضمن یک عقد لازمی درج شده باشد؛ باز هم قابل فسخ می باشد.[...]

از جمله نکات قانونی که پیش از عقد، باید بدانیم، شروط ضمن عقد می باشند. شروط ضمن عقد، شروطی مبنی بر کاهش یا افزایش حقوق و وظایف طرفین هستند، که ضمن عقد نکاح، قید می شوند. شرط تنصیف اموال و حق طلاق در موارد خاص، به طور پیش فرض، در سند ازدواج قید شده است. همچنین می توان شروط دیگری، مانند حق اشتغال، حق خروج از کشور و ... را نیز قید نمود. در ادامه، به توضیح این شروط به عنوان پیش نیازهای ازدواج، می پردازیم. شروط 12 گانه: 12 شرط در عقدنامه، به عنوان شروط ضمن عقد گنجانده شده که در صورت امضا توسط زوج و اثبات هر یک، توسط زوجه، برای او حق طلاق وجود خواهد داشت. به جز موارد مذکور در این بند، می توان شروط دیگری را نیز قید نمود، به شرط آنکه این شروط، مخالفتی با قوانین آمره نداشته باشد. 1- حق طلاق: حق طلاق، از دیگر  نکات قانونی است، که پیش از عقد باید بدانیم. حق طلاق در اصل از حقوق مرد شناخته می شود، اما طرفین می‌توانند حق طلاق را برای زوجه نیز قرار دهند. بدین معنی که زوج به زوجه وکالت می دهد، بتواند در هر زمانی که خواست، خود را به طور یک طرفه مطلقه نماید. بدین منظور، لازم است که زوجین به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه کنند و این حق را برای زوجه ثبت نمایند. 2- حق تعیین مسکن: تامین مسکن، جزء نفقه زن می باشد، و باید بر اساس شان زن تعیین شود؛ با این وجود، زن، موظف است، در منزلی[...]

مهریه از حقوق مالی زن محسوب می شود که دارای احکام و قوانین خاص خود می باشد. 1- از زمان اجرای عقد نکاح، زوجه، مستحق تمام مهریه می شود. اما در صورت طلاق، قبل از نزدیکی، نیمی از مهریه را دریافت می کند و اگر تمام مهریه را دریافت کرده باشد، ملزم به بازگرداندن نیم دیگر آن است. زوجه می تواند قبل از نزدیکی، تا دریافت مهریه از تمکینخودداری نماید، که در اصطلاح حقوقی به آن، حق حبس گفته می شود. 2- در مورد مهریه بالای 110 سکه، در صورت عدم پرداخت مهریه، توسط زوج و نداشتن استطاعت مالی، تنها تا 110 سکه از مهریه، قابلیت اجرا دارد و برای بیشتر از این مقدار، برای مرد، حکم جلب صادر نمی شود در واقع، مقدار بیشتر از 110 سکه، در حکم مهریه عند الاستطاعه است. 3- برای مطالبه مهریه از طریق ثبت، زوجه به دفتر ازدواجی که عقد در آنجا، ثبت شده، مراجعه نموده و پس ازارائه درخواست کتبی صدور اجرائیه به دفتر خانه و پرداخت هزینه حق الاجرا صدور اجرائیه توسط دفتردار، اجرائیه پرداخت مهریه، در مهلت 10 روزه به زوج ابلاغ می شود. در صورتی که مالی از شوهر برای توقیف و اجرا پیدا نشود، با ارائه گواهی به دفتر خدمات، مراجعه نموده و طی دادخواستی دریافت مهریه را از دادگاه خانواده مطالبه می نماید. 4- در صورتی که زن در حال دریافت مهریه از همسر سابق خود باشد، ازدواج مجدد او، حق دریافت مهریه از همسر سابق را، از او ساقط نمی کند. در صورت مفقود شدن سند ازدواج،[...]

در موارد زیر، لازم نیست زن عدّه نگه دارد و بلافاصله میتواند ازدواج کند 1- ازدواج زن با شوهر قبلی که تازه از او جدا شده و در عدّه او به سر میبرد. 2- زنی که در ازدواج دائم یا موقّت، شوهرش با او نزدیکی نکرده باشد. 3- زنی که نُه سالش تمام نشده باشد. 4- زن یائسه. یائسه به زنی گفته میشود که سنّش به حدّی رسیده که دیگر عادت ماهانه نمیبیند و اگر خونی ببیند، خون حیض محسوب نمیشود. مسأله: زنان سیّده و غیر سیّده، هر دو بعد از تمام شدن پنجاه سال قمری یائسه میشوند. یعنی اگر در این سنّ و سال خونی ببینند، خون حیض نیست مگر اینکه آنچه می بینند تمام شرایط حیض را داشته باشد که در این صورت باید مطابق آن عمل کنند. 50 سال قمری تقریباً 543 روز و 18 ساعت، یعنی 18 ماه و 3 روز کمتر از 50 سال شمسی است. بنابراین سنّ یائسگی به سال شمسی تقریباً 48 سال و 6 ماه میشود. مسأله: زنی که شک دارد یائسه شده یا نه، هرگاه خونی ببیند و نداند حیض است یا نه، باید بنا بگذارد که حیض است و هنوز یائسه نشده است. مسأله: اگر زنی بگوید یائسه است، قبول ادّعای او اشکال دارد.

عدّه، مدّت زمانی است که زن حق ندارد ازدواج کند. زن در موارد زیر باید عدّه نگه دارد: 1- بعد از طلاق (در صورتی که نزدیکی صورت گرفته باشد) 2- بعد از تمام شدن مدّت عقد ازدواج موقّت یا بخشیده شدن مدّت باقیمانده از طرف شوهر (در صورتی که نزدیکی صورت گرفته باشد) 3- بعد از فسخ یا انفساخ عقد ازدواج (در صورتی که نزدیکی صورت گرفته باشد) 4- بعد از مرگ شوهر (حتّی اگر نزدیکی صورت نگرفته باشد) 5- بعد از زنا. 6- بعد از وطی به شُبهه. مسأله: ازدواج با زنانی که عدّه را رعایت نمیکنند، بنابر احتیاط واجب حرام است. مسأله: فرقی بین ازدواج دائم و موقّت و بین مدّت طولانی و کوتاه نیست. در هر حال اگر نزدیکی انجام گرفته و زن نیز به سن یائسگی نرسیده، باید عدّه نگه دارد. مسأله: مرد باید حدّاقل به اندازه ختنه گاه دُخول کرده باشد تا نزدیکی صدق کند. مسأله: زنی که از پشت (دُبُر) با او نزدیکی شده است، باید عدّه نگه دارد. مسأله: رعایت عدّه برای همه زنان اعم از مسلمان و اهل کتاب لازم است و اگر احتمال دهیم که عدّه نگه میدارند، کافی است. مسأله: اگر زن یهودی یا مسیحی به عقد ازدواج مرد مسلمان درآید و با او نزدیکی شود، باید عدّه نگه دارد. مسأله: ازدواج با زنان مسیحی یا یهودی که در عدّه به سر می برند و به عدّه اعتقاد ندارند، جایز نیست. مسأله: زنانی که با استفاده از دارو (خوراکی یا تزریقی) یا با استفاده از وسایل جلوگیری از بارداری مانند[...]

مسأله: زنانی که از طریق سبب  (ازدواج)  به مرد محرم میشوند، عبا رتند از: 1- همسر. 2- دختر همسر از شوهر دیگر و هر چه پایین روند. 3- مادر همسر و مادربزرگ همسر. 4- زن پسر (عروس). 5- زن پدر (نامادری). مسأله: مردانی که از طریق سبب  (ازدواج)  به زن محرم میشوند، عبا رتند از: 1- شوهر. 2- پسر شوهر از زن دیگر و هر چه پایین روند. 3- پدر شوهر و پدربزرگ شوهر. 4- شوهر دختر (داماد). 5- شوهر مادر (ناپدری). مسأله: هر گاه مردی با زنی ازدواج کند، هر چند با او نزدیکی نکرده باشد، مادر آن زن و هر چه بالا روند و مادر پدر آن زن و هر چه بالا روند به آن مرد محرم میشوند. ولی دختران زن و نوه دختری و پسری آن زن در صورتی به آن مرد محرم میشوند که با آن زن نزدیکی کرده باشد. مسأله: اگر زنی با مردی که دارای فرزند پسر است ازدواج کند، پس ران آن مرد و هر چه پایین روند به آن زن محرم هستند، حتّی اگر نزدیکی نکرده باشند. مسأله: پس از ازدواج زن، پدر شوهر و هر چه بالا روند و پسران آن مرد و هر چه پایین روند، به آن زن محرم میشوند. چه قبل از عقد ازدواج متولّد شده باشند یا بعد از عقد ازدواج. مسأله: هر گاه کسی دختری را برای پسر خود عقد کند، خودش میتواند با مادر آن دختر ازدواج کند. همچنین اگر اوّل خودش با مادر آن دختر ازد واج ک رده، میتواند آن دختر را برای[...]

مسأله:  هر گاه زنی کودکی را شیر دهد، با نُه شرط سبب محرم شدن خواهد بود: 1- شیر از ولادت باشد. بنابراین اگر پستان، بدون تولّد فرزندی شیر پیدا کند و کودکی از آن بنوشد، سبب محرمیّت نمیشود. 2- بچّه از زن زنده شیر بخورد. پس اگر پستان زن مردهای را به دهان بگیرد و شیر بخورد، اثری ندارد. 3- شیر آن زن از حرام نباشد. بنابراین اگر شیر بچّه ای را که از زنا به دنیا آمده به بچّه ای بدهند، به کسی محرم نمیشود. 4- شیر را از پستان بمکد. ولی احتیاط واجب آن است که اگر شیر را در گلوی بچّه بریزند، با آن زن و محارم او ازدواج نکند. 5- شیر را با چیز دیگر مخلوط نکنند. 6- کودک به واسطه بیماری شیر را قی نکند. ولی احتیاط واجب آن است در این صورت کسانی که به واسطه شیر دادن به آن بچّه محرم میشوند، با او ازدواج نکنند و نگاه محرمانه هم به او ننمایند. 7- کودک پانزده مرتبه یا یک شبانه روز به طوری که در مسأله بعد خواهد آمد، شیر کامل بخورد یا آن مقدار شیر به او بدهند که بگویند از آن شیر استخوانش محکم شده و گوشت در بدنش روییده است. و احتیاط مستحب آن است که اگر ده مرتبه شیر بخورد، کسانی که به واسطه شیر خوردن با او محرم میشوند، با او ازدواج نکنند و نگاه محرمانه نیز به او ننمایند. مسأله: در یک شبانه روز، کودک نباید غذا یا شیر زن دیگری را بخورد، مگر این که غذا[...]

مسأله: زنانی که از طریق نسب  (خویشاوندی)  به مردان محرم هستند، عبارتند از: 1- مادر و مادربزرگ. 2- دختر و دختر فرزند (نوه). 3- خواهر. 4- دختر خواهر (خواهرزاده). 5- دختر برادر (برادرزاده). 6- عمّه و خاله و عمّه و خاله پدر و مادر. مسأله: مردانی که از طریق نسب (خویشاوندی)  به زنان محرم هستند، عبارتند از: 1- پدر و پدربزرگ. 2- پسر و پسر فرزند (نوه). 3- برادر. 4- پسر برادر (برادرزاده). 5- پسر خواهر (خواهرزاده). 6- دایی و عمو و دایی و عموی پدر و مادر. مسأله: اگر زنی از طریق زنا باردار شود، فرزند او به بستگان زن محرم است و اگر شوهر و فرزند داشته باشد، به شوهر و فرزندان او نیز محرم است و خواهر و برادر محسوب میشوند، ولی به بستگان شوهر نامحرم میباشد. مسأله: زنازاده ارث نمیبرد، ولی محرمیّت و سایر آثار را دارد.